Từ vựng chủ đề bão trong tiếng Trung và Tên các cơn bão

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng học:
• Từ vựng tiếng Trung về bão, mưa bão và các hiện tượng thời tiết cực đoan.
• Từ vựng miêu tả thiệt hại do bão lũ, ngập lụt gây ra.
• Các vật dụng, đồ dùng cần thiết khi mưa bão.
• Hành động, biện pháp ứng phó trong mùa bão bằng tiếng Trung.
• Một số cấu trúc câu quan trọng và tên các cơn bão lớn ảnh hưởng tới Việt Nam trong 10 năm gần đây.

Cùng bắt đầu bài học “tiếng Trung chủ đề bão, mưa bão và thiên tai” nhé!

Từ vựng tiếng Trung về các hiện tượng bão, mưa bão và thời tiết cực đoan

Đây là nhóm từ vựng nền tảng nhất khi nói về bão trong tiếng Trung. Bạn có thể gặp những từ này trong dự báo thời tiết, bản tin thời sự hoặc các bài báo về thiên tai.

STT	Tiếng Trung	Pinyin	Nghĩa tiếng Việt
1	雨	yǔ	mưa
2	大雨	dà yǔ	mưa to
3	暴雨	bào yǔ	mưa bão, mưa như trút nước
4	小雨	xiǎo yǔ	mưa nhỏ, mưa lâm râm
5	雷雨	léi yǔ	mưa giông
6	雷电	léi diàn	sấm sét
7	打雷	dǎ léi	sấm sét vang, trời nổi sấm
8	闪电	shǎn diàn	tia chớp
9	风	fēng	gió
10	大风	dà fēng	gió lớn, gió mạnh
11	风暴	fēng bào	bão gió, phong bão
12	暴风雨	bào fēng yǔ	mưa bão lớn
13	台风	tái fēng	bão nhiệt đới, bão (ở Tây Thái Bình Dương)
14	飓风	jù fēng	cuồng phong, bão lớn (hurricane)
15	龙卷风	lóng juǎn fēng	lốc xoáy, vòi rồng
16	降雨量	jiàng yǔ liàng	lượng mưa
17	降水	jiàng shuǐ	lượng mưa/nước mưa nói chung
18	风力	fēng lì	sức gió
19	气温	qì wēn	nhiệt độ không khí
20	湿度	shī dù	độ ẩm
21	潮湿	cháo shī	ẩm ướt
22	闷热	mēn rè	oi bức, ngột ngạt
23	寒冷	hán lěng	lạnh giá
24	天气预报	tiān qì yù bào	dự báo thời tiết
25	气象台	qì xiàng tái	đài khí tượng
26	天气变化	tiān qì biàn huà	biến đổi thời tiết
27	乌云	wū yún	mây đen
28	天黑	tiān hēi	trời tối sầm lại (do mưa bão)

Gợi ý luyện nói: Bạn có thể thử miêu tả một cơn bão đơn giản: “今天晚上有暴风雨，气温下降，乌云很多。” (Tối nay có mưa bão lớn, nhiệt độ giảm, mây đen rất nhiều.)

Từ vựng tiếng Trung về hậu quả và thiệt hại do bão lũ

Khi theo dõi tin tức về thiên tai, bạn sẽ thấy rất nhiều từ liên quan đến ngập lụt, sạt lở, thiệt hại tài sản… Bảng dưới đây tổng hợp một số từ vựng quan trọng về ảnh hưởng của bão lũ trong tiếng Trung.

STT	Tiếng Trung	Pinyin	Nghĩa tiếng Việt
1	停电	tíng diàn	mất điện
2	停水	tíng shuǐ	mất nước
3	淹水	yān shuǐ	ngập nước
4	洪水	hóng shuǐ	lũ lụt
5	内涝	nèi lào	úng ngập đô thị
6	房屋倒塌	fáng wū dǎo tā	nhà sập
7	树木倒塌	shù mù dǎo tā	cây đổ
8	山体滑坡	shān tǐ huá pō	sạt lở đất
9	泥石流	ní shí liú	lũ bùn đá
10	路面破坏	lù miàn pò huài	mặt đường hư hại
11	交通中断	jiāo tōng zhōng duàn	giao thông gián đoạn
12	航班延误	háng bān yán wù	chuyến bay bị trễ
13	火车停运	huǒ chē tíng yùn	tàu hỏa dừng chạy
14	高速封闭	gāo sù fēng bì	cao tốc bị đóng
15	农作物受损	nóng zuò wù shòu sǔn	hoa màu bị hư hại
16	财产损失	cái chǎn sǔn shī	thiệt hại tài sản
17	人员受伤	rén yuán shòu shāng	người bị thương
18	死亡	sǐ wáng	tử vong
19	水源污染	shuǐ yuán wū rǎn	nguồn nước bị ô nhiễm
20	物资短缺	wù zī duǎn quē	thiếu vật tư, nhu yếu phẩm
21	灾民	zāi mín	nạn nhân thiên tai
22	灾后重建	zāi hòu chóng jiàn	tái thiết sau thiên tai

Ví dụ: “暴雨造成严重的洪水和财产损失。” – Mưa bão gây ra lũ lụt nghiêm trọng và thiệt hại tài sản.

Từ vựng tiếng Trung về dụng cụ và vật dụng cần thiết khi mưa bão

Trong mùa mưa bão, việc chuẩn bị sẵn các vật dụng cần thiết là vô cùng quan trọng. Những từ vựng tiếng Trung dưới đây giúp bạn nói về áo mưa, ô dù, đèn pin, nước uống, lương khô… một cách tự nhiên.

STT	Tiếng Trung	Pinyin	Nghĩa tiếng Việt
1	雨伞	yǔ sǎn	ô, dù
2	雨衣	yǔ yī	áo mưa
3	雨鞋	yǔ xié	ủng đi mưa
4	手电筒	shǒu diàn tǒng	đèn pin
5	电池	diàn chí	pin
6	蜡烛	là zhú	nến
7	移动电源	yí dòng diàn yuán	sạc dự phòng
8	干粮	gān liáng	lương khô
9	饮用水	yǐn yòng shuǐ	nước uống
10	收音机	shōu yīn jī	radio
11	救生衣	jiù shēng yī	áo phao cứu sinh
12	救生圈	jiù shēng quān	phao cứu sinh
13	医药箱	yī yào xiāng	hộp thuốc
14	急救包	jí jiù bāo	túi sơ cứu
15	防水袋	fáng shuǐ dài	túi chống nước
16	储水桶	chǔ shuǐ tǒng	thùng chứa nước
17	家庭应急包	jiā tíng yìng jí bāo	bộ vật dụng khẩn cấp gia đình

Ví dụ: “每个家庭都需要准备家庭应急包、饮用水和干粮。” – Mỗi gia đình đều cần chuẩn bị bộ đồ khẩn cấp, nước uống và lương khô.

Từ vựng tiếng Trung về hành động và biện pháp ứng phó khi có bão

Khi có tin bão, chính quyền và người dân thường phải thực hiện nhiều biện pháp ứng phó như sơ tán, gia cố nhà cửa, dự trữ lương thực… Nhóm từ vựng sau sẽ giúp bạn diễn đạt những hành động đó bằng tiếng Trung.

STT	Tiếng Trung	Pinyin	Nghĩa tiếng Việt
1	躲雨	duǒ yǔ	trú mưa
2	封路	fēng lù	phong tỏa đường
3	撤离	chèlí	sơ tán
4	停课	tíng kè	nghỉ học
5	停工	tíng gōng	ngừng làm việc
6	备粮	bèi liáng	dự trữ lương thực
7	备水	bèi shuǐ	dự trữ nước
8	加固	jiāgù	gia cố
9	避难	bìnàn	lánh nạn, trú ẩn
10	预警	yùjǐng	cảnh báo sớm
11	排水	páishuǐ	thoát nước
12	救援	jiùyuán	cứu hộ, cứu援
13	关闭电源	guānbì diànyuán	tắt nguồn điện
14	检查屋顶	jiǎnchá wūdǐng	kiểm tra mái nhà
15	关窗	guān chuāng	đóng cửa sổ
16	提醒	tíxǐng	nhắc nhở
17	呆在家里	dāi zài jiālǐ	ở yên trong nhà

Ví dụ: “气象台发布了台风预警，政府要求居民尽量呆在家里，并提前备粮备水。”
→ Đài khí tượng đã phát cảnh báo bão, chính quyền yêu cầu người dân cố gắng ở trong nhà và chuẩn bị sẵn lương thực, nước uống.

Cấu trúc câu tiếng Trung hay dùng khi nói về bão và mưa bão

Ngoài từ vựng, bạn nên ghi nhớ một số mẫu câu thông dụng để miêu tả tình hình thời tiết xấu, cảnh báo bão hoặc đưa ra lời khuyên an toàn.

STT	Cấu trúc câu	Giải thích	Ví dụ
1	S + 下大雨了	Trời mưa to rồi (miêu tả hiện tượng vừa xảy ra).	外面下大雨了，我们不要出门了。 Bên ngoài mưa to rồi, chúng ta không ra ngoài nữa.
2	今天晚上有暴风雨。	Có mưa bão vào tối nay (dùng 有 để diễn tả hiện tượng).	天气预报说，今天晚上有暴风雨。 Dự báo thời tiết nói tối nay có mưa bão.
3	由于……，所以……	Do… nên… – chỉ nguyên nhân và kết quả.	由于连续暴雨，所以很多地方发生了洪水。 Do mưa lớn liên tục nên nhiều nơi xảy ra lũ lụt.
4	S + 应该 + V	Nên làm gì (lời khuyên).	暴风雨来了，我们应该关窗待在家里。 Bão sắp đến, chúng ta nên đóng cửa sổ và ở trong nhà.
5	S + 必须 + V	Phải làm gì (mức độ bắt buộc cao).	台风登陆前，居民必须提前撤离。 Trước khi bão đổ bộ, người dân bắt buộc phải sơ tán trước.
6	一旦……，就……	Một khi… thì… – nhấn mạnh điều kiện và kết quả.	一旦河水上涨，就有可能发生洪水。 Một khi mực nước sông dâng cao thì có thể xảy ra lũ.
7	S + 尽量 + 不 / 少 + V	Cố gắng hạn chế làm gì.	台风天要尽量不要出门。 Ngày bão nên cố gắng đừng ra ngoài.
8	S + 把 + O + V + 好	Câu chữ 把 – nhấn mạnh xử lý đối tượng cho ổn thỏa.	请把重要文件放进防水袋里。 Hãy cho tài liệu quan trọng vào túi chống nước.
9	S + 停电了 / 被淹了	Nhà/một nơi nào đó bị mất điện, bị ngập.	因为暴雨，小区停电了，地下室也被淹了。 Vì mưa to, khu dân cư bị mất điện, tầng hầm cũng bị ngập.
10	S + 需要 + V / N	Cần phải…; cần thứ gì đó.	灾区需要干粮、饮用水和救援人员。 Vùng thiên tai cần lương khô, nước uống và lực lượng cứu hộ.

Tên các cơn bão lớn bằng tiếng Trung

Khi đọc tin tức tiếng Trung, bạn sẽ thấy tên các cơn bão thường được viết kèm chữ “台风” (táifēng – bão nhiệt đới) hoặc “超强台风” (chāoqiáng táifēng – siêu bão). Dưới đây là một số cơn bão lớn đã hoặc đang được nhắc đến nhiều, trong đó có các bão ảnh hưởng mạnh tới Việt Nam trong khoảng 10 năm trở lại đây.

STT	Tên bão (Tiếng Việt)	Tên quốc tế	Tên tiếng Trung	Pinyin	Năm & khu vực ảnh hưởng chính
1	Bão Haiyan (bão số 14 năm 2013)	Haiyan	海燕	Hǎiyàn	2013 – Philippines, Việt Nam (miền Trung)
2	Bão Rammasun (bão số 2 năm 2014)	Rammasun	威马逊	Wēimǎxùn	2014 – Philippines, Hoa Nam, Việt Nam (miền Bắc & Trung)
3	Bão Nida	Nida	妮妲	Nīdá	2016 – Philippines, Quảng Đông (Trung Quốc)
4	Bão Damrey (bão số 12 năm 2017)	Damrey	达维	Dáwéi	2017 – Việt Nam (miền Trung), Campuchia
5	Bão Mangkhut	Mangkhut	山竹	Shānzhú	2018 – Philippines, Quảng Đông, Hong Kong, Macau
6	Bão Lekima	Lekima	利奇马	Lìqímǎ	2019 – Hoa Đông (Chiết Giang, Thượng Hải)
7	Bão Hagibis	Hagibis	海贝思	Hǎibèisī	2019 – Nhật Bản
8	Bão Goni (bão số 10 năm 2020)	Goni	天鹅	Tiān’é	2020 – Philippines, Việt Nam (miền Trung)
9	Bão Vamco (bão số 13 năm 2020)	Vamco	环高	Huángāo	2020 – Philippines, Việt Nam (Bắc Trung Bộ & Bắc Bộ)
10	Bão Rai (bão số 9 năm 2021)	Rai	雷伊	Léiyī	2021 – Philippines, Biển Đông (ảnh hưởng thời tiết Việt Nam)
11	Bão Noru (bão số 4 năm 2022)	Noru	诺卢	Nuòlú	2022 – Philippines, Việt Nam (miền Trung), Lào, Thái Lan
12	Bão Talim (bão số 1 năm 2023)	Talim	泰利	Tàilì	2023 – Quảng Đông, đảo Hải Nam, Bắc Bộ Việt Nam (hoàn lưu)
13	Bão Doksuri (bão số 2 năm 2023)	Doksuri	杜苏芮	Dùsūrùi	2023 – Philippines, Phúc Kiến – Phúc Châu, Bắc Trung Quốc
14	Bão Saola	Saola	苏拉	Sūlā	2023 – Philippines, Đài Loan, Quảng Đông
15	Bão Yagi (bão số 3 năm 2024)	Yagi	摩羯	Mójié	2024 – Biển Đông, Bắc Bộ – Bắc Trung Bộ Việt Nam, Quảng Đông – Quảng Tây
16	Bão Kalmaegi (bão Hải Âu)	Kalmaegi	海鸥	Hǎi’ōu	2019 – Bắc Philippines, Quảng Tây – Quảng Đông (Trung Quốc)
17	Bão Fung-wong	Fung-wong	凤凰	Fènghuáng	2014 – Philippines, Đài Loan, quần đảo Ryukyu (Nhật Bản)
18	Bão Bualoi	Bualoi	博罗依	Bóluóyī	2019 – vùng biển phía Đông Philippines, ảnh hưởng Nhật Bản
19	Bão Koto (siêu bão năm 2024)	Koto	柯托	Kētuō	2024 – Tây Bắc Thái Bình Dương, gây sóng xa ảnh hưởng Biển Đông
20	Bão Nesat (bão Sơn Ca – 2022)	Nesat	尼莎	Níshā	2022 – Philippines, Biển Đông, miền Trung Việt Nam (hoàn lưu)

Khi luyện đọc báo tiếng Trung, bạn có thể thử tìm những tin tức có chứa từ khóa như “台风预警” (cảnh báo bão), “强台风” (bão mạnh), “超强台风” (siêu bão) kèm tên bão ở dạng chữ Hán để làm quen thêm với cách người Trung mô tả bão.